Gwałtowne powodzie to jedno z najpoważniejszych zagrożeń, z jakimi borykają się mieszkańcy wielu regionów Polski. Nagłe i intensywne opady mogą błyskawicznie podnieść poziom wód w rzekach, stwarzając ryzyko podtopień i strat materialnych. Przekonaliśmy się o tym jesienią 2024 roku, kiedy to moc żywiołu opanowała Polskę i doprowadziła do kataklizmu.
Właśnie dlatego powstał nowoczesny system wczesnego alarmowania i ostrzegania powodziowego autorstwa strażaków z Komendy Powiatowej PSP w Myślenicach (pomysłodawca – Wojciech Murzyn), pracowników Wydziału Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia Starostwa Powiatowego w Myślenicach oraz Starosty Myślenickiego Józefa Tomala oparty o urządzenia i autorskie rozwiązania firmy Ropam Elektronik oraz VEGA Polska. Ma za zadanie na bieżąco monitorować warunki hydrometeorologiczne i automatycznie powiadamiać odpowiednie służby o nadchodzącym zagrożeniu.
System nadzoru oparty o urządzenia firmy Ropam to inteligentne rozwiązanie, które pobiera dane dotyczące opadów atmosferycznych oraz poziomu lustra wody w rzekach. Jeśli wykryje niepokojące zmiany natychmiastowo przesyła ostrzeżenie do Punktu Zarządzania Kryzysowego. Dzięki temu możliwe jest szybkie podjęcie działań prewencyjnych, takich jak ewakuacja ludności czy zabezpieczenie infrastruktury. Wczesne ostrzeganie minimalizuje ryzyko zniszczeń oraz pomaga chronić życie i zdrowie mieszkańców zagrożonych terenów.
Zestaw składa się z modułu BasicLTE i Stacji Monitorowania RMS firmy Ropam Elektronik, które pozwalają na: pomiar poziomu wód w korytach rzecznych oraz badanie natężenia opadów. Informacje zebrane i przetworzone przez moduł BasicLTE są przesyłane za pomocą telemetrii do odpowiednich służb w powiecie i gminach. Za dokładność wszystkich pomiarów odpowiadają zaawansowane sondy radarowe VEGAPULS C 21 oraz VEGAPULS C 11 firmy VEGA, mierzące poziom wody w rzece. Dzięki bezkontaktowej technologii radarowej mogą działać niezawodnie w każdych warunkach pogodowych. Cechuje je kompaktowa konstrukcja oraz wysoka dokładność i niezawodność co sprawia, że są idealnym rozwiązaniem do monitoringu poziomu wód.
Obecnie system funkcjonuje i nadzoruje cieki rzeczne w powiecie myślenickim. Już ponad 21 stanowisk pomiarowych jest umieszczonych w kluczowych, najbardziej wrażliwych na podtopienia i powodzie lokalizacjach. Nadzór nad nimi sprawuje Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Myślenicach oraz Wydział Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia Starostwa Powiatowego w Myślenicach. Dzięki zamontowanym punktom pomiarowym organy nadzorujące już na etapie intensywnych opadów mają możliwość przewidywania zagrożenia powodzią, zanim jeszcze dojdzie do wezbrania rzek. Takie działania pozwalają na błyskawiczne reakcje OSP, PSP, policji oraz poinformowanie mieszkańców. Liczba stanowisk pomiarowych dynamicznie się zwiększa każdego roku.
System został wdrożony jako pierwszy w Polsce dzięki zaangażowaniu Starosty Myślenickiego Józefa Tomala. Podkreśla on, że opomiarowanie newralgicznych powodziowo miejsc na terenie powiatu myślenickiego deszczomierzami i wodowskazami doskonale uzupełnia dostępne do tej pory systemy informacji o zagrożeniach powodziowych, uwzględnia lokalne uwarunkowania i pozwala służbom szybciej i skuteczniej reagować. Działanie systemu sprawdziło się doskonale w 2024 i 2025 roku. Znaczenie systemu dla bezpieczeństwa lokalnego dostrzegła Kapituła szóstej edycji konkursu Innowacyjny Samorząd 2025 przyznając lokalnemu systemowi monitoringu hydrologicznego w powiecie Myślenickim, pierwsza nagrodę w Polsce.
Jest to niezwykle użyteczne narzędzie, szczególnie w nocy, kiedy widoczność podczas intensywnych opadów jest znacznie ograniczona i bardzo ważne jest szybkie reagowanie na możliwe zagrożenia. Mamy ogromną nadzieję, że zostanie wdrożony w kolejnych powiatach, ponieważ skutecznie zwiększa bezpieczeństwo lokalnych społeczności. Im więcej regionów skorzysta z tej technologii, tym lepsza będzie ochrona przed skutkami gwałtownych powodzi.
